Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της ημερίδας  με θέμα «Ελληνικό: Αξιοποίηση για ποιόν;». Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το Σάββατο 20 Απριλίου στο ολυμπιακό γήπεδο μπάσκετ του Ελληνικού με διοργανωτές τους Δήμους Αλίμου, Γλυφάδας και Ελληνικού-Αργυρούπολης, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και την Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό.

Κοινή συνισταμένη όλων των εισηγήσεων είναι η άποψη ότι η προωθούμενη εκποίηση του πρώην αεροδρομίου και της παραλίας του Αγίου Κοσμά είναι εγκληματικό λάθος. Οικονομικό, περιβαλλοντικό και πολιτικό λάθος. Η πώληση αυτή σε καμία περίπτωση δεν συμφέρει τη χώρα. Ούτε «αξιοποίηση», όπως διατείνεται η κυβέρνηση και το ΤΑΙΠΕΔ, θα υπάρξει, ούτε «ανάπτυξη», ούτε «νέες θέσεις εργασίας» θα φέρει. Οικονομικά, όχι μόνο κέρδη δεν θ’ αποφέρει, αλλά θα προκαλέσει ζημιά. Και ταυτόχρονα θα υπάρχει σημαντική απώλεια θέσεων εργασίας σε άλλες περιοχές της Αθήνας.

Ειδικότερα στις από τους εισηγητές επισημάνθηκαν τα εξής:

- Η πώληση του πρώην αεροδρομίου και του Αγίου Κοσμά θα φέρει έσοδα που αγγίζουν το ένα πέμπτο ή και λιγότερο της αξίας των προβλεπομένων προ διετίας εσόδων. Όπως επεσήμανε ο Νίκος Μπελαβίλας, Επίκουρος Καθηγήτης ΕΜΠ, «στα 5δισ.€ έφθαναν τα αναμενόμενα τότε έσοδα αυτής της πώλησης. Στα 300 έως 500 εκ. € φθάνουν οι προσδοκίες σήμερα» και στο σύνολό τους  θα πάνε απευθείας στους δανειστές μας για να καλύψουν μόλις δύο μηνών τόκους. Ταυτόχρονα, όπως τονίζει ο Ν.Μπελαβίλας, «το κόστος των συνοδών έργων, των μεταστεγάσεων, της κατασκευής και της ανακατασκευής σημαντικών υποδομών που θα επωμισθεί το ελληνικό Δημόσιο θα υπερβεί το πενταπλάσιο των εσόδων, πλησιάζοντας τα 2,5 δις €.». Δηλαδή, δε μιλάμε καν για πώληση, αλλά για δωρεά και μάλιστα «δωρεά plus», μία «τεράστια προίκα για τους επενδυτές», όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε ο Χρ.Σπίρτζης, πρόεδρος του ΤΕΕ.

- Η απουσία πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και η απουσία επίσημης εκτίμησης της αξίας του Ελληνικού εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής απαξίωσης της έκτασης από την κυβέρνηση, η οποία μάλιστα είναι έτοιμη να παραδώσει άνευ όρων το χώρο στους επενδυτές. Ο Χρ.Σπίρτζης, ασκώντας δριμεία κριτική στους πολιτικούς χειρισμούς της κυβέρνησης, δήλωσε ότι το ΤΕΕ έχει δρομολογήσει διαδικασία εκτίμησης της αξίας του Ελληνικού και ότι θα κινηθεί δικαστικά αναζητώντας ποινικές ευθύνες για ζητήματα αδειοδοτήσεων, προστασίας του περιβάλλοντος, κτλ.

- Είναι όχι μόνο αντισυνταγματικό, αλλά και ανήθικο το μέλλον του Ελληνικού και γενικότερα της δημόσιας περιουσίας της χώρας να καθορίζεται αποκλειστικά με οικονομικά κριτήρια. Στο σημείο αυτό, η Μαρία Καραμανώφ, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, υπογράμμισε μάλιστα ότι οι ακολουθούμενες πολιτικές έχουν διαστρεβλώσει την έννοια του δημόσιου, δημιουργούν νησίδες ειδικού καθεστώτος, ένα «κράτος εν κράτει», αδιαφορώντας για τη συνταγματική επιταγή προστασίας του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.

- Αναπόφευκτο είναι να δημιουργηθεί φούσκα των ακινήτων, από τα παραπανίσια ξενοδοχεία, από τις αγορές που θα καταποντίσουν όσες ήδη υπάρχουν στην περιοχή, και από την κατάργηση θέσεων εργασίας γύρω, αλλά και μέσα στην Αθήνα. Δεν θ’ αποφέρει οικονομικά οφέλη ούτε στο μέλλον, αλλά ούτε και άμεσα, όπως σημείωσε ο οικονομολόγος, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, συμπληρώνοντας ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να ευνοήσει την εθνική οικονομία και ότι η κυβέρνηση και η τρόικα στοχεύει σαφώς στο διεθνές κεφάλαιο, αλλά και σε καταναλωτές από το εξωτερικό.

- Και επειδή μόνο με οικονομικά επιχειρήματα υποστηρίζει η κυβέρνηση την πώληση του Ελληνικού, πρέπει να γίνει γνωστό ότι οι περιβαλλοντικές και κλιματολογικές επιπτώσεις από την πώληση και οικιστική ανάπτυξη του χώρου, θα είναι και αυτές εξαιρετικά επιβαρυντικές από οικονομική άποψη. Γιατί, όπως σημείωσε ο Γεράσιμος Αράπης, Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, θα απαιτηθούν δαπάνες πολύ μεγαλύτερες για την υγεία των κατοίκων στην περιοχή της Αττικής αν, αντί για τη δημιουργία ενός πνεύμονα πρασίνου, ο χώρος οικοδομηθεί. Ενώ οι αναμενόμενες κλιματολογικές αλλαγές με τις προσδοκώμενες επιβαρύνσεις τους, θα απαιτήσουν πολυέξοδα περιβαλλοντικά έργα πχ για την αντιμετώπιση πλημμυρών, καθώς και τεράστιες υποδομές για την ενεργειακή κάλυψη της έκτασης.

- Δεν υπάρχει καμία μέριμνα για τις επιπτώσεις στη μητροπολιτική Αθήνα, δηλαδή, όπως σημειώνει ο Ν.Μπελαβίλας, για «την αποδυνάμωση του κέντρου της πόλης από τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού πόλου, την απώλεια ενός μεγάλου μέρους του θαλασσίου μετώπου του Σαρωνικού, την αλόγιστη επέκταση του δικτύου των αυτοκινητοδρόμων με καταστροφικές συνέπειες τόσο για τον αστικό όσο και για τον περιαστικό χώρο, κτλ»

Η πρόταση για τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου υψηλού πρασίνου με ήπιες χρήσεις πολιτισμού, αθλητισμού, έρευνας και κοινωνικών εξυπηρετήσεων όπως αυτή έχει διατυπωθεί από το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ και υποστηρίζεται από την τοπική κοινωνία αναδείχθηκε ως η μόνη πραγματικά τεκμηριωμένη εναλλακτική λύση για την αξιοποίηση του Ελληνικού. Είναι ένα σενάριο εφικτό και άμεσα υλοποιήσιμο, με χαμηλό ρίσκο καθώς ξεκινάει με ασφαλείς χαμηλούς προϋπολογισμούς και εξελίσσεται με βάση τη σταδιακή ανάπτυξη των ανταποδοτικών χρήσεων. Μπορεί να δημιουργήσει πραγματικές θέσεις εργασίας και συνολικά έχει υψηλό κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος, καθώς εξασφαλίζει ανοικτό πράσινο δημόσιο χώρο για όλη την Αθήνα.

Το πάρκο υψηλού πρασίνου, όπως παρουσιάστηκε για άλλη μία φορά από τον Ν.Μπελαβίλα, θα γίνει με ελάχιστα έξοδα που σε πρώτη φάση αγγίζουν τα 47εκατ.€ και για το σύνολο του έργου τα 100εκατ.€. Πόροι μπορούν για τη δημιουργία και τη συντήρηση του πάρκου μπορούν να αντληθούν από κοινοτικά κονδύλια, αλλά και από την εκμετάλλευση της ολυμπιακής μαρίνας του Αγ.Κοσμά, της ολυμπιακής εγκατάστασης κανό-καγιάκ με τη μετατροπή του σε υδροπάρκο, από τη μετατροπή του Ανατολικού Αεροσταθμού σε εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο και από περιορισμένης έκτασης χρήσεις εστίασης και αναψυχής.

Προτείνεται ένα πάρκο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα, κάτι που αποτελεί βασικό ζητούμενο για την Αθήνα σύμφωνα με το Χρήστο Αναγνώστου, Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ. Ανάμεσα στ’ άλλα, θα είναι πάρκο που θα περιέχει και αρχαιολογικό περίπατο, ανασύσταση μέρους των περίφημων τριών αρχαίων πόλεων της περιοχής, της Αιξωνής, του Ευωνύμου και του Αλιμούντος, και ευρημάτων από τη μυκηναϊκή, την κλασική, έως και τη Βυζαντινή εποχή. Ο περίπατος θα καταλήγει σ’ ένα μουσείο με ευρήματα απ’ όλη τη νότια παραλία της Αττικής, όπως δήλωσε η επίτιμη προϊσταμένη αρχαιολογικών χώρων του Υπουργείου Πολιτισμού, Κωνσταντίνα Καζά.

Την ημερίδα άνοιξαν με χαιρετισμό τους οι Δήμαρχοι των τριών Δήμων που συνδιοργάνωσαν την ημερίδα και εκπρόσωπος της Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό, επαναλαμβάνοντας την πάγια κοινή θέση τους για τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου με ήπιες χρήσεις πολιτισμού, αθλητισμού, έρευνας και κοινωνικών εξυπηρετήσεων στην έκταση του Ελληνικού, σύμφωνα με την πρόταση του ΕΜΠ.

Στην ημερίδα παραβρέθηκαν και τοποθετήθηκαν για το θέμα εκπρόσωποι από πολιτικά κόμματα, από την αυτοδιοίκηση, από επιστημονικούς φορείς, καθώς και από συλλόγους και συλλογικότητες.

Μεταξύ άλλων παραβρέθηκαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, Νάντια Βαλαβάνη, Θοδωρής Δρίτσας και Δημήτρης Στρατούλης, εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Μήλης, εκπρόσωποι ΔΗΜΑΡ, Δόμνα Δασκαλάκη και Σμαράγδα Παπαστεργιοπούλου, εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Θοδωρής Λιάπης, εκπρόσωποι Οικολόγων Πράσινων, Γιάννης Τσιρώνης και Αναστασία Μηνδρινού, και ο εκπρόσωπος του ΕΠΑΜ, Παύλος Μαγικίντι. Επίσης παραβρέθηκε ο Αντιπεριφερειάρχης Αττικής, Θανάσης Σπονδυλίδης, περιφερειακοί σύμβουλοι Αττικής, δημοτικοί σύμβουλοι και εκπρόσωποι δημοτικών παρατάξεων της Αθήνας, του Αλίμου, της Γλυφάδας, του Ελληνικού-Αργυρούπολης και της Ηλιούπολης. Τέλος στην ημερίδα συμμετείχε εκπρόσωποι από τους παρακάτω φορείς και συλλογικότητες: ΤΕΕ, ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής, ΣΑΔΑΣ Τμήμα Αττικής, Σύλλογος Ελλήνων Αεροναυπηγών, ΕΛΜΕ Νότιας Αθήνας, ΕΑΚΝ Αγ.Κοσμά, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αργυρούπολης, Επιτροπή κατοίκων Γλυφάδας, Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί, Αυτοδιαχειριζόμενο Πάρκο Ναυαρίνου στα Εξάρχεια, Φίλοι της Φύσης, Παρατηρητήριο Ελεύθερων Χώρων Αθήνας, Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού, Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΡΟΣΥΝΑΤ), Σύλλογος Ατόμων με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, Πανελλήνια Ομοσπονδία Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας κ.α. 

> Video

- Video ομιλίας Τ.Ταστάνη, εκπροσώπου Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό (2:23), Θ.Ορφανού, Δημάρχου Αλίμου (15:47), Κ.Κόκκορη, Δήμαρχος Γλυφάδας (21:46), Χρ.Κορτζίδη, Δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης (29:13).

- Video ομιλίας Χρ.Σπίρτζη, προέδρου ΤΕΕ (00:00), Μ.Καραμανώφ, προέδρου Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος (23:15) & Γ.Σακελλαριδη, οικονομολόγου (31:01)

- Video ομιλίας Ν.Μπελαβίλα, Επίκουρου Καθηγητή ΕΜΠ

- Video ομιλίας Χρ.Αναγνώστου, Διευθυντή Ερευνών Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας ΕΛΚΕΘΕ

- Video ομιλίας Κ.Καζά-Παπαγεωργίου, επίτιμης Προϊσταμένης αρχαιολογικών χώρων Υπουργείου Πολιτισμού (00:00-12:30), Γ.Αράπη, Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας (14:07-24:08)

- Παρεμβάσεις: Video 1 (24:13-46:13) και Video 2 

> Κείμενα ομιλιών

- Κείμενο ομιλίας Τ.Ταστάνη, εκπροσώπου Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό

- Κείμενο ομιλίας Γ.Σακελλαρίδη, οικονομολόγου

- Κείμενο ομιλίας Ν.Μπελαβίλα, Επίκουρου Καθηγητή ΕΜΠ

- Κείμενο ομιλίας Κ.Καζά-Παπαγεωργίου, επίτιμης προϊσταμένης αρχαιολογικών χώρων Υπουργείου Πολιτισμού

- Κείμενο ομιλίας Χρ.Αναγνώστου, Διευθυντή Ερευνών Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας ΕΛΚΕΘΕ

> Speeches translated in english

- Opening speech by Christos Kortzidis, mayor of Hellinikon - Argyroupoli: video (6min) and proceedings (en)

- Speech by Dr. Nikos Belavilas, assistant professor of urban planning NTUA: video (27min) and proceedings (en)

> Λοιπά

- Ηχητικό ντοκουμέντο

- Άρθρο στο Newsletter του ΤΕΕ, 22/4/2013