Στη Φωξάνη (πόλη στα όρια της Μολδαβίας με τη Βλαχία), συγκροτείται στις 10 Μαρτίου του 1821 από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, μικρό στρατιωτικό σώμα από περίπου 500 νεαρούς – κυρίως σπουδαστές -  έλληνες εθελοντές. Ο Υψηλάντης πίστευε πως οι νεαροί αυτοί θα μπορούσαν να αποτελέσουν την ψυχή του στρατού του και για αυτό επέλεξε να ονομαστεί Ιερός Λόχος σε αποτίμηση τη Θηβαϊκού που ήταν από τις κορυφαίες πολεμικές μονάδες στην αρχαία Ελλάδα.

Ο Ιερός Λόχος του Υψηλάντη ήταν η πρώτη οργανωμένη στρατιωτική μονάδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και του ελληνικού στρατού γενικότερα.

Η πρώτη μεγάλη μάχη στην οποία έλαβε μέρος ο Ιερός Λόχος ήταν στο Δραγατσάνι,  όπου όμως η πρόωρη επίθεση του χιλίαρχου Καραβία αλλά και η άτακτη φυγή μεγάλου τμήματος των ιππέων του, είχε σαν αποτέλεσμα οι ιερολοχίτες να πολεμούν μόνοι τους και να υποστούν σοβαρές απώλειες. Από τους 375 αξιωματικούς και οπλίτες 25 αξιωματικοί και 180 στρατιώτες έπεσαν νεκροί, ενώ 37 Ιερολοχίτες αιχμαλωτίστηκαν και στάλθηκαν στην Κωνσταντινούπολη όπου και αποκεφαλίστηκαν.